Jednocześnie otacza nas świat wypełniony twórczością profesjonalną, co powoduje, że boimy się pracować nad rozwojem własnej twórczości, czując się osobami niekompetentnymi. To rodzi u ludzi ogrom kompleksów, które skutecznie blokują twórcze działania, uniemożliwiając swobodny rozwój. Dotyczy to też nauczycieli pracujących z dziećmi, którzy boją się profesjonalizmu. Dlatego chciałbym uspokoić i wbić w głowę wszystkim dorosłym pasjonatom teatru: ŻADEN ZAWODOWY AKTOR CZY REŻYSER NIE ZROBI PROFESJONALNEJ SZTUKI Z DZIEĆMI, BO SZTUKA Z DZIEĆMI NIE MOŻE BYĆ Z ZAŁOŻENIA PROFESJONALNĄ. Dzieci nie są artystami, jedyne co można, to podać w artystyczny sposób ich aktorstwo.

***********************

            Stworzenie klimatu twórczości to największy sukces prowadzącego. Zdarza się niezmiernie rzadko, dlatego nie radzę wymagać od siebie, by go koniecznie znaleźć. Na początku będzie z nim kłopot, dlatego proszę nie być zdziwionym, jak nagle się pojawi. Klimat twórczości zależy od tak wielu czynników, że trudno go wymyślić, czy osiągnąć poprzez jakiś schemat. Z całą pewnością musimy mieć lubianego instruktora. Szansę na powstanie klimatu twórczości zwiększa grupa, która się lubi i która potrafi rozmawiać z sobą nie tylko o teatrze. Reguł nie ma żadnych. Miałem kiedyś sytuację, że grupa około piętnastu studentów i studentek, po miesiącu pracy stworzyła tak piękną improwizację, że zapamiętam ją do końca życia. Czasem wystarczy fatalna pogoda, by ludzie odnaleźli się we wspólnym odkrywaniu siebie. Najważniejsze jednak jest, by w grupie znalazł czy znalazła się jakaś aktorka, czy aktor, którzy nakręcają grupę. Tu nie wystarczy świetny prowadzący. Wdzięk aktorki czy przebojowość aktora, których się lubi wystarczy, by zajęcia aktorskie zamieniły się w twórczy koncert ludzkich osobowości.

        Tego typu klimaty dotyczą dorosłych aktorów. Wśród dzieci jest po prostu przyjemnie. Wystarczy spojrzeć na twarze dzieci, by się przekonać, czy zaistniał klimat, czy nie. W zajęciach z dziećmi takie klimaty mogą powstawać kilka razy, ale trwają kilka minut. Dzieci, gdy przeżyją kiedyś taką sytuację, to wciąż będą do niej dążyć, chcąc ją ponownie przeżyć. Najczęściej się to nie udaje, przynajmniej do razu, co mocno smuci dzieci.

*********************************